စက်တင်ဘာ ၁၁ရက်၊ ၂၀၁၇ခုနှစ်။ စအိုင်ဆူး
ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်တွင် ပါဝင်နေသည့် ကေအဲန်ယူ-ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး ခေါင်းဆောင်များအနေဖြင့် လက်ရှိ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ၎င်းတို့၏ရပ်တည်လုပ်ဆောင်မှုများကို ပြန်လည်သုံးသပ်ကာ ယခင် ခေါင်းဆောင် အဆက် ဆက်က ချမှတ်ထားသည့် လမ်းကြောင်းပေါ်သို့ ပြန်လည်ရပ်တည်ဆောင်ရွက်ရန် နိုင်ငံတကာ ကရင်အဖွဲ့အစည်း-IKO မှ ယခု လ ၉ရက်နေ့တွင် ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ကာ တိုက်တွန်းလိုက်သည်။
လက်ရှိ ကေအဲန်ယူ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်သည် ကရင်လူမျိုးတို့၏ စည်းလုံးညီညွတ်မှုကို ထိခိုက်စေသည့်အပြင် ကေအဲန် ယူနယ်မြေအတွင်း အစိုးရစစ်စခန်းများတိုးများလာခြင်း၊ အစိုးရ အုပ်ချုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ အစားထိုး ဝင်ရောက်လာမှု၊ ကရင်ပိုင် မြေယာများ လက်လွတ်ဆုံးရှုံးခံရခြင်းနှင့် တော်လှန်ရေးစိတ်ဓာတ် ခိုးအသတ်ခံရခြင်းတို့ကို မြင်တွေ့ရမှုကြောင့် ရပ်တည်လုပ် ဆောင်မှုများကို ပြန်လည်သုံးသပ်ရန် ဩစတြေးလျားနိုင်ငံ၊ မဲလ်ဘုန်း(Melbourne)မြို့တွင် ယခုလ ၆ရက်မှ ၈ရက်နေ့အထိ ပြုလုပ်သည့် IKO ၏ ပထမအကြိမ်ညီလာခံမှ ထိုသို့ တိုက်တွန်းတောင်းဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ညီလာခံဖြစ်မြောက်ရေးကော်မတီ၏ ပြောခွင့်ရ မန်းအော်လန်းဒိုက “ တစ်ချိန်လုံး တသမတ်ထဲရှိလာခဲ့တဲ့ အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး ဆိုင်ရာ ကေအဲန်ယူရဲ့သဘောထားနဲ့ လွဲချော်ပြီးသွားနေတာကို တွေ့ရတယ်။ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးက နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးဖို့ ဖြစ် တယ်ဆိုတာကို တသမတ်ထဲ ဟိုတုန်းက ကေအဲန်ယူခေါင်းဆောင်တွေက ကိုင်ခဲ့တယ်။ အပစ်အခတ်ရပ်စဲလုပ်ပြီး ဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ် ငန်းကို လုပ်တဲ့လမ်းကြောင်းကို လိုက်သွားတာဟာ ကေအဲန်ယူရဲ့တသမတ်ထဲသဘောထားနဲ့ လွဲချော်ပြီးတော့ အစိုးရအကြိုက် ကို လိုက်သွားတာပဲဖြစ်တယ်”ဟု ယနေ့ (စက်တင်ဘာ ၁၁ရက်)တွင် ကေအိုင်စီသို့ ပြောသည်။
ထို့အပြင် တစ်နိုင်ငံလုံး အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ သဘောတူစာချုပ်(NCA)သည် တစ်နိုင်ငံလုံးကို လွှမ်းခြုံသော အပစ်အ ခတ်ရပ်စဲမှု မဖြစ်သည့်အပေါ် ပါဝင်သင့်ပါဝင်ထိုက်သည့် တိုင်းရင်းသားတော်လှန်ရေး လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများကို ပါဝင် လာစေရန် NCA စာချုပ်နှင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှု မူဘောင်အား ပြန်လည်သုံးသပ်ပြီး ညှိနှိုင်း ဆွေးနွေး သဘောတူညီမှုများ ရယူ ရန်လည်း ထုတ်ပြန်ချက်၌ တိုက်တွန်းထားသည်။
IKO ၏ တိုက်တွန်းချက်အပေါ် လက်ရှိ ကေအဲန်ယူ အတွင်းရေးမှူးချုပ် ပဒိုစောတာဒိုမူးက “ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်က ပန်းခင်း တဲ့လမ်းမှမဟုတ်တာ။ အခု ကျနော်တို့သွားနေတဲ့ဖြစ်စဉ်က အဆက်ဆက်က ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ဘယ်နေရာမှာ သွေဖယ်နေ သလဲဆိုတာကို ထောက်ပြသင့်တယ်လေ။ ကျနော်တို့ယုံကြည်တာတော့ မသွေဖယ်ဘူး။ ကျနော်တို့က ဘယ်ကရင်အသိုင်းအ ဝိုင်းပုဂ္ဂလိကက အစပေါ့နော်။ လိုအပ်တဲ့ အကြံပေးမှု၊ ထောက်ပြမှု အကုန်လုံးကို ကျနော်တို့လက်ခံတယ်။ အဲ့အတွက် အကြံ ပေးမယ်ဆိုလည်း အပြုသဘောဆောင်ပြီးတော့ တိတိကျကျလေး ထောက်ပြပေးဖို့လိုတယ်”ဟု ကေအိုင်စီသို့ ပြောသည်။
သုံးရက်တာ ပြုလုပ်သည့် IKO ၏ ညီလာခံတွင် ကေအဲန်ယူ ဒုဥက္ကဌဟောင်း ပဒိုနော်စီဖိုးရာစိန်၊ ပဒိုမန်းမန်းမန်း၊ ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ရှိ အရပ်ဖက် ကရင်လူမှုအဖွဲ့မှ တာဝန်ရှိသူများ အပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၁၇နိုင်ငံမှ ကရင်ကိုယ်စားလှယ် ၅၅ဦး၊ လေ့လာ သူ (၂၂)ဦးတက်ရောက်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ သုံးနှစ်တာကာလအတွင်း လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ချက်များကို ပြန်လည်ဆန်းစစ်ခြင်း၊ ဆွေး နွေးညှိနှိုင်းခြင်း၊ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်များ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်း အတည်ပြုဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။
ထို့အပြင် လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်များနှင့် ကေအဲန်ယူ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်မှုများကိုပါ သုံးသပ်ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု သိရသည်။
ယခုလကုန်တွင် စားနပ်ရိက္ခာထောက်ပံ့မှု ရပ်ဆိုင်းခံရတော့မည့် အီတူးထာ့ စစ်ပြေးရှောင် IDP များ အတွက် လတ်တလော ရေတို စီမံကိန်းအနေဖြင့် နိုင်ငံတကာရောက် ကရင်လူထုများထံမှ အလှူငွေကောက်ခံပြီး ထောက်ပံ့ပေး သွားရန်နှင့် နိုင်ငံအလိုက် အစိုးရများကို ၎င်းစစ်ပြေးရှောင်ပြည်သူများအတွက် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ထောက်ပံ့မှုကို ဆက်လက်ပေး ရန် တိုက်တွန်းပြောဆိုသွားမည့် ရေရှည်စီမံကိန်းကိုလည်း လုပ်ဆောင်သွားရန် စသည့် ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်များကို ညီလာခံတွင် ချမှတ်ခဲ့သည်ဟု IKO က ပြောသည်။
၎င်းအပြင် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေအောက်တွင် ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်အနိုင်ရခဲ့သည့် အမျိုးသားဒီမိုက ရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD)ပါတီအစိုးရအနေဖြင့် တိုင်းရင်းသားနယ်မြေများတွင်ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲများ ချုပ်ငြိမ်းရန် ဆောင်ရွက်နိုင် ခြင်း မပြုလုပ်နိုင်မှုများကြောင့် စစ်ပြေးဒုက္ခသည်များ တိုးများလာမှု၊ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်ကိုလိုက်ပြီး ပြည်တွင်းစစ်ပြေးရှောင် IDP များနှင့် ဒုက္ခသည်များကို ၎င်းတို့နေရပ်သို့ ပြန်လည်နေထိုင်ရန် နိုင်ငံတကာမှ ကူညီထောက်ပံ့မှုများ လျော့နည်းလာခြင်းနှင့် ရပ်စဲ မှုများဖြင့် ဖိအားပေးဆောင်ရွက်လာခြင်းကို အစောတလျင် မပြုလုပ်ရန်ကိုလည်း ထုတ်ပြန်ချက်၌ တောင်းဆိုထားသည်။
IKO – နိုင်ငံတကာ ကရင်အဖွဲ့အစည်းသည် အာရှ-ပစိဖိတ်၊ ဥရောပ၊ မြောက်အမေရိက စသည့်နိုင်ငံပေါင်း ၃၀ကျော်မှ ကရင်လူ မှုအဖွဲ့အစည်းများဖြင့် ၂၀၁၄ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလတွင် စတင် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။
