ဇွန်လ ၉ရက်၊ ၂၀၁၅ခုနှစ်။ ကေအိုင်စီ
တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းများ၏ ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်များအစည်းအဝေး ပဉ်စမနေ့ (ဇွန်လ ၆ရက် နေ့)တွင် တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးစာချုပ်မူကြမ်း အခန်း (၅)၊ အပိုဒ်(၂၃)ပါ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲများတွင် သင့်တင့်လျောက်ပတ်သော အချိုးအစားဖြင့် အမျိုးသမီးကိုယ်စားလှယ်များ ပါဝင်နိုင်ရေးအတွက် ဆောင်ရွက်သွားရန် သဘောတူညီသည်ဟု ဖော်ပြထားချက်အစား အမျိုးသမီးများ ၃ဝ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်ရန်ကို အစည်းအဝေးတက်ရောက်လာသူ ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်များက ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။
ဇွန်လ ၂ရက်နေ့မှ ၈ရက်နေ့အထိ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(ကေအဲန်ယူ)ဒေသတွင် ပြုလုပ်သည့် ၎င်းအစည်းအဝေးတွင် အဓိကထား ဆွေးနွေးလျှက်ရှိသည့် အဆိုပါစာချုပ်မူကြမ်းတွင် အမျိုးသမီး ကိုယ်စားလှယ် ၃ဝ ရာခိုင်နှုန်း ပါဝင်သွားရန် လားဟူဒီမိုကရက်တစ်သမဂ္ဂ(LDU)မှ အမျိုးသမီးကိုယ်စားလှယ်၏ အဆိုပြုချက်ကို NCCT အဖွဲ့ဝင် စောမြရာဇာလင်းက ထောက်ခံဆွေးနွေးကာ ထိပ်သီးကိုယ်စားလှယ်များက သဘောတူဆုံးဖြတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။
“ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်တဲ့နေရာမှာ ပြည်သူလူထုပါဝင်ဖို့လိုတယ်။ အဲဒီပြည်သူလူထုထဲမှာမှ အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်ဖို့။ များများ ပါလေကောင်းလေပေါ့။ ဒီ ၃ဝရာခိုင်နှုန်းဆိုတာကို ကန့်ကွက်စရာ မရှိပါဘူး။ ၂၀၀၈ ခုနှစ်တုန်းက ဒီလော်ခီးလာမှာပဲ ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု ဒုတိယမူကြမ်းကို အတည်ပြုခဲ့တယ်။ အဲဒီတုန်းက လည်း ဒီ ၃ဝရာခိုင်နှုန်းကို လက်ခံကြောင်း ပါခဲ့တာမို့ ကျနော်တို့ တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်များအနေနဲ့ ကန့်ကွက်စရာမရှိခဲ့ဘူး”ဟု ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ (PNLO) ဥက္ကဋ္ဌ ခွန်မြင့်ထွန်းက ပြောသည်။
ယင်းသို့ အမျိုးသမီးများပါဝင်ရေး ပြောဆိုရာတွင် စစ်မှန်သော၊ အမျိုးသမီးထုအား ကိုယ်စားပြုနိုင်သော အမျိုးသမီးကိုယ်စားလှယ်များ ဖြစ်သင့်ကြောင်းနှင့် မြန်မာအစိုးရဘက်အနေဖြင့် ၃ဝရာခိုင်နှုန်းကို လက်ခံနိုင်ဖို့ ရာမှာ အနည်းငယ် အချိန်ယူကာ ဆွေးနွေးသွားရမည့်သဘောရှိကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက်ပြောဆိုသည်။
အလားတူ အမျိုးသမီးများအဖွဲ့ချုပ်(မြန်မာနိုင်ငံ)–WLB ကလည်း တိုက်တွန်းချက်လေးချက်နှင့် စိုးရိမ်ချက်များ ပါရှိသည့် အစည်းအဝေး လေးရက်တာ လေ့လာသုံးသပ်ချက်ကို ဇွန်လ ၆ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်လိုက်သည်။
WLB ပေါ်လစီဆိုင်ရာ ဘုတ်အဖွဲ့ဝင် ယိင်းဟန်ဖက “စစ်ဖြစ်ပွားရာဒေသတွေမှာ အမျိုးသမီးနဲ့ ကလေးသူငယ် တွေက စစ်ဘေး ဒဏ်ကို အများဆုံး ခါးစည်းခံခဲ့ရတော့ အမျိုးသမီးတွေပဲ ဒီအခြေအနေကို အသိဆုံးဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် အမျိုးသမီးတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်နဲ့ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုကို ကိုယ်စားပြုနိုင်မှာမို့ အမျိုးသမီး ပါဝင်မှုက အရေးကြီးပါတယ်”ဟု ကေအိုင်စီသို့ ပြောသည်။
ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေးကို သုံးသပ်ထားသည့် ထိုထုတ်ပြန်ချက်တွင် NCA စာချုပ်တွင် အရပ်သားများကို အကာအကွယ်ပေးခြင်းပါ အချက်များကို ချိုးဖောက်ခဲ့သူများအား အပြစ်ပေးအရေးယူရန် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို (Code of Conduct – CoC)တွင် တိတိကျကျဖော်ပြထားရန်၊ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ ပူးတွဲစောင့်ကြည့်ရေးကော်မတီထဲတွင် အမျိုးသမီးအဖွဲ့အစည်းများ အပါအဝင် လွတ်လပ်သော CBOs/CSOs များ ပါဝင်မှုလိုအပ်သလို လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်ပေးနိုင်ရန်နှင့် ဝန်ဆောင်မှု ပေးရာတွင် ၎င်းတို့၏ လုံခြုံရေးအတွက် အာမခံချက်ထားရှိရန် လိုအပ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။
ထို့အပြင် စစ်မက်ကာလ နစ်နာသူ အမျိုးသမီးများအား ပြန်လည်ကုစားရေး လုပ်ငန်းစီမံချက်ကို အကောင် အထည်ဖော်ရန် တောင်းဆိုထားပြီး ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၁၃၂၅နှင့် ၁၈၂ဝတို့တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်း စဉ် အဆင့်တိုင်း၌ အမျိုးသမီးများ ပါဝင်မှု အထူးလိုအပ်ကြောင်း အလေးထား ဖော်ပြထားသည့်အတွက် နောင်လာမည့် ဆွေး နွေးပွဲတိုင်းတွင် လူထုနှင့်တိုက်ရိုက်ဆက်စပ်နေပြီး လူထုအား ကိုယ်စားပြုနိုင်သော အမျိုးသမီးများအား ကိုယ်စားလှယ်များအဖြစ် ပါဝင်နိုင်ရေး အလေးထား စဉ်းစားပေးရန် တိုက်တွန်းလိုက်သည်။
တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းများ၏ ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေးကို ဇွန်လ ၂ရက်မှ ၈ရက်နေ့အထိ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(ကေအဲန်ယူ)နယ်မြေ၊ လော်ဟီးလာနေရာ၌ ကျင်းပခဲ့ကြရာ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ အစည်း ၁၇ဖွဲ့မှ ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်များ၊ ပြင်ပအဖွဲ့အစည်းများနှင့် လေ့လာသူများ စုစုပေါင်း ၁၉၀ကျော် တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။