စက်တင်ဘာလ ၁၈ ရက်၊ ၂၀၂၄။ ကေအိုင်စီ
ကရင်တိုင်းရင်းသား စာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီမှ အစိုးရကျောင်းများတွင် လစ်လပ်နေသည့် တိုင်းရင်းသား စာပေသင်ကြားရေး အထောက်အကူပြု(TA) နှင့် တိုင်းရင်းသားစာပေသင်(LT) ဆရာ၊ ဆရာမများကို ယခင်ဩဂုတ်လဝက်မှစတင်ပြီး ထပ်မံခေါ်ယူနေကြောင်း ကရင် စာ/ယဉ် ကော်မတီများ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။
လက်ရှိသင်ကြားနေသည့် TA နှင့် LT ဆရာ၊ ဆရာမများသည် အခြေအနေ အကြောင်း ကြောင်းကြောင့် နိုင်ငံခြားထွက်သွားသူများနှင့် အချိန်ပြည့်အစိုးရဝန်ထမ်းများအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားသူများ၏ နေရာတွင် ထပ်မံအစားထိုး ဖြည့်တင်းရန် လိုအပ်သည့်အတွက် ယခုလို ခေါ်ယူမှုများ ပြုလုပ်ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်း ကရင်တိုင်းရင်းသားစာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ မန်းသန်းဝင်းဦးက ပြောသည်။
၎င်းက “ကျနော်တို့က ကျောင်းသား (၄၀) ကို တစ်ယောက်၊ (၈၀) ဆို နှစ်ယောက်၊ (၁၂၀) ဆိုရင် သုံးယောက်ပေါ့။ အဲ့တော့ ကျနော်တို့က စာသင်တဲ့ ကျောင်းသားအရေအတွက်ပေါ် မူတည်ပြီးတော့ ဆရာ၊ ဆရာမတွေကို ခေါ်တာ။ နောက်တစ်ခုက အဲ့ဒီခေါ်ထားပြီးတဲ့ဆရာ၊ ဆရာမတွေက ပထမ ခေါ်တုန်းက ဆယ်တန်းအောင်၊ ပထမနှစ်၊ ဒုတိယနှစ်စသဖြင့် အဲ့ကနေဘွဲ့ရသွားမယ်။ တချို့က လည်း နုတ်ထွက်တာလည်းရှိတယ်။ ပြောင်းသွားတာ တချို့လည်း နိုင်ငံခြားထွက်သွားတာရှိတော့ အဲ့ဒီလိုတဲ့နေရာမှာ ပြန်ခေါ်ရတာပေါ့” ဟု ကေအိုင်စီသို့ ပြောသည်။
ကရင်စာပေကို တိုင်းနှင့် ပြည်နယ် ၆ ခုဖြစ်သည့် ရန်ကုန်၊ ဧရာဝတီ၊ ပဲခူး၊ တနင်္သာရီ၊ မွန် နှင့် ကရင်ပြည်နယ်တို့တွင် ပညာသင်နှစ်တိုင်းတွင် သင်ကြားပေးရန် ယခုလို သင်ကြားပေးမည့် ဆရာ၊ ဆရာများကို ခေါ်ယူနေရခြင်းဖြစ်သော်လည်း လတ်တလော နိုင်ငံရေးအခြေအနေကြောင့် နေရာဒေသ အချို့တွင် ကရင်စာပေ မသင်ကြားနိုင်သည့် ကျောင်းများလည်းရှိနေသည်။
ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၁ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုမတိုင်ခင်က တိုင်းရင်းသားစာပေသင် ဆရာ၊ဆရာမများ၏ အရေအတွက်မှာ အများအပြားရှိခဲ့ပြီး ရန်ကုန်တိုင်းတစ်တိုင်းမှာပင် ဆရာ၊ဆရာမ(၅၀၀)နီး ပါးရှိခဲ့သည်။ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းတွင် အဆိုပါ လူဦးရေ၏ ထက်ဝက်ကျော်ခန့် လျော့နည်းသွားကြောင်းလည်း မန်းသန်းဝင်းဦးက ဖြည့်စွက်ပြောဆိုသည်။
သို့သော် ကရင်စာပေသင်ကြားနေဆဲ ဒေသအချို့တွင် TA နှင့် LT ဆရာ၊ဆရာမများ နှစ်စဉ် လိုအပ်ချက်ရှိနေသေးသောကြောင့် နှစ်စဉ်ခေါ်ယူမှုများ ပြုလုပ်ရသေးသည်။ တိုင်းနှင့်ပြည်နယ်အလိုက် ကရင်စာပေသင်ရိုးပြုစုရေးကော်မတီက ဦးဆောင်ပြီး ဆရာဖြစ် သင်တန်းများ၊ မွမ်းမံသင်တန်းများပေး၍ သင်ကြားရေး လုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင် နေရခြင်း ဖြစ်သည်ဟု စာပေယဉ်ကျေးမှုတာဝန်ရှိသူများက ဆိုသည်။
လက်ရှိ TA နှင့် LT ဆရာ၊ဆရာမ အရေအတွက်မှာ ဧရာဝတီတိုင်းတွင် ၃,၀၀၀ ဦး နှင့် ရန်ကုန် တိုင်းတွင် ၂၀၀ ဦးဝန်းကျင်၊ ပဲခူးတိုင်းတွင် ၁၆၀ ဦးဝန်းကျင်နှင့် တနင်္သာရီတိုင်းတွင် (၁၀၀) ကျော်ခန့်ရှိသည်ဟုလည်း စာပေယဉ်ကျေးမှု ကော်မတီတာဝန်ရှိသူများ၏ မှတ်တမ်းများအရ သိရသည်။
ယခုလို (TA၊ LT) ဆရာ၊ ဆရာမများ လျှောက်ထားမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး မှော်ဘီမြို့နယ် ကရင်တိုင်း ရင်းသားစာပေ နှင့် ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ မှ အတွင်းရေးမှူး စောဂျိုးဇက်ကလည်း ယခုလို ပြောသည်။
“ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က မှော်ဘီမှာ ၁၀ယောက်လျှောက်တာ ၈ ယောက်ပါတယ်။ အခုလက်ရှိမှာ ၁၃ ယောက်တော့ ဖောင်ရရှိလာပြီပေါ့။ ကျန်နေသေးတဲ့ဖောင်တွေလည်းရှိတယ်။ ဒီတစ်နှစ်ကတော့ မှော်ဘီကကလေးတွေက ဒီ(TA နှင့် LT) ဆရာ၊ ဆရာမ ခေါ်တာကို ပိုစိတ်ဝင်စား လာတာကိုတွေ့ရတယ်။” ဟု ၎င်းက ကေအိုင်စီသို့ ပြောသည်။
ယခင်က နွေရာသီ အစိုးရ ကျောင်းပိတ်ရက်များတွင်သာ သင်ကြားခွင့်ရသည့် မိခင်ဘာသာစကားကို ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ပြဌာန်းသတ်မှတ်လိုက်သည့် အမျိုးသားပညာရေး ဥပဒေအရ တိုင်းရင်း သားစာ ပေများကို ကျောင်းချိန်ပြင်ပတွင် စတင်သင်ကြားခွင့်ရခဲ့ပြီးနောက် လက်ရှိတွင် ကျောင်းချိန်အတွင်း တစ်ရက်တစ်ချိန် သင်ကြား ခွင့်ပေးထားသည်။
လက်ရှိတွင်လည်း ပထမတန်းမှ တတိယတန်းအထိ အစိုးရကျောင်းတွင် တရားဝင်သင်ကြားခွင့် ပေးထားပြီး (Grade-4) သင်ရိုးကို ဗမာလို ပြုစုပြီးနောက် စကောကရင်နှင့် အနောက်ပိုးကရင်သို့ ဘာသာပြန်ပြုစုကာ ယခု ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ပညာသင်နှစ်အတွင်း ပြီးစီးရန် ဆောင်ရွက် နေမှုများလည်းရှိသည်ဟု တိုင်းစာ/ယဉ်ကော်မတီများထံမှ သိရသည်။