ဧပြီ ၂၁ရက်၊ ၂၀၁၈ခုနှစ်။ နမ့်ဘွားခလိန်
ကရင်လူမျိုးအများအပြားနေထိုင်ရာ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး အတွင်းရှိ ကရင်ကျေးရွာများတွင် ကရင်စကား ပြောဆိုသုံးနှုန်းမှု များ ပျောက်ကွယ်လုနီး ဖြစ်နေသည့်အတွက် ကရင်စကားပြောသင်တန်းများ ဖွင့်လှစ်သင်ကြားနေရကြောင်း ကရင်စာပေရေးရာ လှုပ်ရှားသူများထံမှ သိရသည်။
အဆိုပါတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ အချို့ကရင်ကျေးရွာများတွင် ကရင်ဘာသာစကား ပြောဆိုသုံးနှုန်းမှုမရှိတော့သည့်အတွက် မိမိ တို့၏ စာပေနှင့်စကား မပျောက်ပျက်စေရန် ရည်ရွယ်၍ ယခုလို ဖော်ထုတ်လုပ်ဆောင်နေရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ကရင်စကားပြော သင်တန်းဦးဆောင်သူတစ်ဦးဖြစ်သည့် မအူပင်မြို့နယ် ရွှေသောင်မြေကျေးရွာမှ မန်းအောင်ဇော်က ပြောသည်။
“တစ်ချို့ကရင်စကားပြောတတ်တဲ့သူတွေက လုပ်ကရင်တွေ နင်တို့ကြောင့် ငါတို့ကရင်တွေ ပျောက်ကုန်တယ်လို့ ချစ်တဲ့စိတ်နဲ့ ပြောပေမယ့် ရင်ထဲမှာ မခံစားနိုင်ဘူး။ ကရင်စကားက တော်တော်လေး ပျောက်ကွယ်နေပြီ။ ရွာမှာအိမ်ခြေနှစ်ရာလောက်ရှိပေ မယ့် ကရင်စကားပြောတတ်တာ ၁ဝဦးလောက်ပဲ ကျန်တော့တယ်။ အဲ့ဒါကြောင့် စကားကို ပြန်လည်ဖော်ထုတ်ရတာဖြစ်တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှာ ကရင်-ဗမာလူမျိုးများ အများစု ရောနှောနေထိုင်ရာ ဒေသတစ်ခုဖြစ်သည့်အပြင် ယနေ့ခေတ် ကရင် လူငယ်များအနေဖြင့် မိမိတို့ဘာသာစကားထက် မြန်မာဘာသာစကားကို ပိုမိုသုံးစွဲပြောဆိုမှုများ ရှိလာသည့်အတွက် ကရင်ဘာ သာစကား ပြောဆိုတတ်သူ တဖြည်းဖြည်း နည်းပါးလာရခြင်းဖြစ်သည်။
ထိုသို့နည်းပါးလာသည့်အတွက် ရိုးရာ ယဉ်ကျေးမှု မပျောက်ပျက်အောင် ထိန်းသိမ်းရမည့်အပြင် ကရင်လူမျိုးများကိုယ်တိုင် မိမိ တို့၏စာပေနှင့်ဘာသာစကားများ အား ပြောဆိုတတ်အောင် ကြိုးစားလုပ်ဆောင်ကြရန် လိုအပ်ကြောင်းလည်း ကရင်စာပေအ ရေး လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်သူများက တိုက်တွန်းပြောဆိုသည်။
“လူမျိုးတစ်မျိုးက စကားတွေ စာပေတွေဆိုတာ ပျောက်ကွယ်ဖို့ လွယ်တယ် ဒါပေမယ့် ရိုးရာ ၊ ယဉ်ကျေးမှု ၊ ဓလေ့ကတော့ ပျောက်ကွယ်ဖို့ မလွယ်ဘူး။ သူတို့ရိုးရာ ယဉ်ကျေးမှုကို ကြည့်တာနဲ့ ဘာလူမျိုးဆိုတာ သိနိုင်တယ်။ ကရင်လူမျိုးလို့ ပြန်ပြောနိုင် အောင် ကရင်စကားတတ်ဖို့လိုတယ်” ဟု ကရင်စကားပြောသင်တန်း ဦးဆောင်သင်ကြားပေးသူတစ်ဦးဖြစ်သည့် မန်းတော ပန်းတနော်က ပြောသည်။
ထိုသို့ ကရင်စကားပြောတတ်သူ တဖြည်းဖြည်းလျော့နည်းလာသည့်အပေါ် ကရင်ရဟန်းတော်များ၊ စာပေယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ များမှ ဦးဆောင်ပြီး ကရင်နှင့်မြန်မာဘာသာများပါဝင်သည့် ပိုးကရင်စကားပြော သင်ရိုးညွန်းတမ်းစာအုပ်များဖြင့် ဧရာဝတီတိုင်း ဒေသကြီးအတွင်းရှိ ကရင်စကားမပြောတတ်သည့် ကျေးရွာများတွင် စကားပြောသင်တန်းများ ဖွင့်လှစ်သင်ကြားပေးနေမှုများ လည်း ရှိသည်။
ထိုသို့လုပ်ဆောင်ရာတွင် ယခုနှစ်အတွင်း ပန်းတနော် ကရင်စာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီမှ ဦးဆောင်၍ ပန်းတနော်၊ ငပု တော၊ မအူပင်၊ ကျုံပျော်၊ ကျောင်းကုန်း၊ ဝါးခယ်မ၊ ညောင်တုန်း၊ ဓနုဖြူ စသည့်မြို့နယ် ၈မြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျေးရွာပေါင်း ၄၆ရွာ ကို ကရင်စာပေ သင်ကြားပေးနေပြီး ကရင်စကားမပြောတတ်သည့်ကျေးရွာ ၁၁ရွာကို ကရင်စကားပြောသင်တန်းပါ သင်ပေးရ ကြောင်း သိရသည်။
“ပန်းတနော်မြို့နယ်အတွင်းက ကရင်ကျေးရွာ ၃ဝမှာ ကရင်စကားပြောတတ်တဲ့ ကျေးရွာတွေကို ကရင်စာပေသင်ကြားပေး တယ်။ ကရင်စကားမပြောတတ်တဲ့ ကျေးရွာတွေကို ကရင်စကားပြော သင်ကြားပေးရတယ်”ဟု ပန်းတနော်မြို့နယ် ကရင်စာပေ နှင့် ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ အတွင်းရေးမှူး မန်းဝင်းမောင်က ပြောသည်။
ယခင်နှစ်က ပန်းတနော် ကရင်စာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် ပန်းတနော်မြို့နယ်အပြင် ကျောင်းကုန်း၊ ဝါးခယ်မ၊ မအူပင်၊ ညောင်တုန်း၊ ဓနုဖြူ၊ ကော့မှူး၊ တွံတေး၊ ကွမ်းခြံကုန်း၊ ကန်ကြီးဒေါင့် စသည့်မြို့နယ်များကိုလည်း ဆရာ၊ ဆရာမများ စေလွှတ်ပြီး သင်ကြားပေးခဲ့ရကြောင်းလည်း သိရသည်။
