မတ်လ ၂၃ ရက်၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်။ နန်းဝေဖြိုးဇာ
ကရင်လူမျိုးများ၏ စာပေများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည့် လိုက်ခွေါကော် (လေကွယ်ကော)ကရင်စာပေသင်ကြားမှုကို ကရင်ပြည် နယ်အတွင်းရှိ ကရင်ကျေးရွာ ပေါင်း ၃ဝ တွင် သင်တန်း ဖွင့်လှစ်ကာ သင်ကြားပေးသွားမည်ဖြစ် သည်ဟု သင်တန်းဖွင့်လှစ်သင်ကြားနိုင်ရေး ဦးဆောင်သူများက မတ်လ ၂၂ ရက်နေ့တွင်ပြောဆိုသည်။
အဆိုပါ စာပေသင်ကြားရေးအတွက် ယမန်နေ့က ဖားအံမြို့နယ် နောင်အိမ်ဆိုင်ကျောင်းတွင် ကျင်းပသည့် လေကွယ်ကော စာပေပြန့်ပွားရေး ကော်မတီအစည်းအဝေးတွင် ယခုလိုဆုံးဖြတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည် ဟု ရှေးမူလ ကရင်စာပေအသင်း လေကွယ်ကော ဗဟိုအကြံပေး စောမောင်ကြီးက ပြောသည်။
“ကရင်တွေက စာပေ တော်တော်များတယ်။ ဒီစာက ရှေးမူလ ကရင်စာပေဖြစ်တယ်။ ဒီစာကို ကျနော်တို့က ဘုံစာပေအဖြစ်ကြိုးစား ဆောင်ရွက်သွားမယ်။ ကျယ်ပြန့်အောင်လည်းကြိုးစာမယ်” ဟု ၎င်းက ကေအိုင်စီသို့ ပြောသည်။
လက်ရှိ အများစုသင်ကြားနေသည့် ကရင်စာပေများမှာ ကရင်မျိုးနွယ်စုအလိုက် နားလည်နိုင်သည့် ကရင်စာပေ များသာဖြစ်ပြီး ယခုသင်ကြားပေးမည့် လေကွယ်ကော စာပေမှာ ပိုး၊ စကော နှစ်မျိုးစလုံး သင်ကြား နိုင်သည့် စာပေဖြစ်သည့်အတွက် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦးအပြန်အလှန် လေးစားချစ်ကြည်မှု ပိုပြီး ခိုင်မာလာနိုင် ကြောင်းလည်း စောမောင်ကြီးက ပြောဆိုသည်။
ထို့အပြင် အကောင်အထည်ဖော်မည့် လေကွယ်ကော ကရင်စာပေသင်ကြားပေးနိုင်ရန် လက်ရှိ ဆရာဖြစ်သင် တန်းတက်ထားသူ ၄၅ ဦးရှိပြီး လာမည့် ၄ လပိုင်းမှစတင်ကာ ကရင်ပြည်နယ် ဖားအံမြို့နယ်၊ လှှိုင်းဘွဲမြို့နယ်နှင့် ကော့ကရိတ်မြို့နယ်တို့တွင် ဖလုံ(အရှေ့ပိုး)နှင့် စဝေါ်(စကော)ကျေးရွာ ၃ဝ တွင် တစ်ပြိုင်နက်တည်း သင်ကြားပေးသွားမည် ဖြစ်သည်ဟု သိရသည် ။
အဆိုပါ စာပေသင်ကြားမှုပြန့်ပွားနိုင်ရေးအတွက် ရှေးမူလ ကရင်စာပေ လေကွယ်ကော အား မှတ်ပုံတင်နိုင် ရန် ကြိုးစားခဲ့ရာ ယခု ယာယီမှတ်ပုံတင်ကျလာ ပြီဖြစ်သည့်အတွက် လာမည့်နှစ်တွင် အခြားတိုင်းဒေသရှိ ကရင်ရှိရာ နေရာများတွင် သွားရောက်သင်ကြားပေးရန်ရှိကြောင်းလည်း စာပေသင်ကြား ရေးဦးဆောင် လှုပ်ရှားသူများထံမှ သိရသည်။
ကရင်လူမျိုးတွင် မျိုးနွယ်စု ကွဲပြားမှုအပေါ် အခြေခံပြီး ၎င်းတို့နှင့်သက်ဆိုင်သည့် စာပေစကားများအား အမျိုးမျိုး သင်ကြားမှုများရှိနေသည့်အတွက် ကရင်စာပေသင်ကြားရေး ဦးဆောင်သူများအနေဖြင့် အချင်းချင်း ဝိဝါဒကွဲပြားမှုများအပြင် ဝေဖန်ပြောဆိုမှုများလည်း ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။
ကရင်စာပေယဉ်ကျေးမှု သင်ကြားရေးတွင် တက်ကြွလှုပ်ရှားနေသည့် လူငယ်တစ်ဦးဖြစ်သည့် စောမိုက်တာက “ကျနော်တို့ရင်စာပေက မနည်းလာပဲတဖြည်းဖြည်းများတော့ ကျနော်တို့ ကရင်အချင်းချင်း ဘယ်လို့မှ မစုစည်းနိုင်ဘူး။ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် သူ့စာပေမှသူဘဲ၊ ဘုံစာပေမရှိသရွေ့ ကွဲနေအုံးမှာဘဲ ကျနော်တို့လူငယ်တွေက ဘယ်စာပေသင်ရမလဲ ရွေးရတယ်။ နောက်ဆုံးတော့ ဘယ်ကရင်စာမှ မသင်ချင် တော့တဲ့ လူငယ်တွေများ လာတယ်” ဟုကေအိုင်စီသို့ပြောသည်။
လိုက်ခွေါင်ကော် (လေကွယ်ကော) စာပေမှာ ယခုလက်ရှိ မြိုင်ကြီးငူအထူးဒေသတွင် အသုံးများဆုံးဖြစ်သည့် ကရင်စာပေတစ် ခုဖြစ်သည်ဟုသိရပြီး သက္ကရာဇ် ၂၀၀ဝ ခုနှစ် မြိုင်ကြီးငူဆရာတော်မှ အဆိုပါ စာပေအား ပြန်လည် ဖော်ထုတ်သည့်နောက်ပိုင်း တဖြည်းဖြည်းလူသိများလာသည့် စာပေလည်း ဖြစ်သည်။
လက်ရှိ ကရင်ပြည်နယ်ရှိ အစိုးရစာသင်ကျောင်းများတွင် ပိုး(ဖလုံ)လိုက်ထူ့လီစာ၊ စကောကရင်(ကညော-စဝေါ်)စာ၊ တလေညားစာ၊ ဂေဘားစာ၊ ဘွဲစာနှင့် လေကွယ်ကော်(လိုက်ခွေါင်ကော်)စသည့် ကရင်စာပေများကို တရားဝင် သင်ကြားပေးနေလျက်ရှိသည်။
